Η Γη περιστρέφεται ταχύτερα και ίσως χρειαστεί να αφαιρεθεί... ένα δευτερόλεπτο
Οι πιο σύντομες ημέρες των τελευταίων 50 ετών ίσως φέρουν την πρώτη αφαίρεση δευτερολέπτου στην ιστορία.
Η Γη περιστρέφεται ταχύτερα από το κανονικό και οι επιστήμονες εξετάζουν το ενδεχόμενο να αφαιρέσουν ένα δευτερόλεπτο (leap second) από τη διάρκεια της ημέρας. Στις 9 και 22 Ιουλίου η περιστροφή της Γης γύρω από άξονα της ήταν πιο σύντομες κατά 1,3 και 1,4 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Ωστόσο, στις 5 Αυγούστου θα είναι η πιο σύντομη μέρα του έτους κατά περίπου 1,5 χιλιοστό του δευτερολέπτου.
Το πρόβλημα με τα leap seconds
Στο Live Science διαβάζουμε ότι το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί από το 2020, καθώς η διάρκεια της ημέρας μειώνεται ελαφρώς. Αυτή η επιτάχυνση οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως στη θέση του Ήλιου και της Σελήνης, αλλά και στο μεταβαλλόμενο βαρυτικό πεδίο του πλανήτη. Η διάρκεια μιας μέρας είναι κατά μέσο όρο 86.400 δευτερόλεπτα (δηλαδή 24 ώρες), όμως η ακριβής διάρκεια της περιστροφής εξαρτάται από διάφορα φαινόμενα. Για παράδειγμα, όταν η Σελήνη βρίσκεται πιο μακριά από τον ισημερινό, όπως θα συμβεί στις 5 Αυγούστου, η βαρυτική της έλξη επιταχύνει τη γήινη περιστροφή. Αν και μακροπρόθεσμα η Γη επιβραδύνει λόγω της απομάκρυνσης της Σελήνης, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μικρή επιτάχυνση.
Αυτές οι μικρές διαφορές μερικών χιλιοστών του δευτερολέπτου είναι σχεδόν ανεπαίσθητες, αλλά για τεχνολογικά συστήματα όπως οι δορυφορικές επικοινωνίες, τα GPS και τα ενεργειακά δίκτυα, ακόμη και μια μικρή απόκλιση μπορεί να προκαλέσει σημαντικές δυσλειτουργίες. Οι συσκευές αυτές συγχρονίζονται με την Ώρα UTC, που βασίζεται σε περισσότερα από 400 ατομικά ρολόγια, με ακρίβεια δισεκατομμυριοστών του δευτερολέπτου.
Λόγω των ακανόνιστων μεταβολών στην ταχύτητα της περιστροφής της Γης, η UTC χρειάζεται περιοδικές διορθώσεις. Τα επιπλέον δευτερόλεπτα βοηθούν να διατηρηθεί ο συγχρονισμός ανάμεσα στην αστρονομική ώρα και την ώρα των ατομικών ρολογιών. Όμως, με την πρόοδο της τεχνολογίας, οι διορθώσεις αυτές έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε συστήματα πληροφορικής.
Αντιδράσεις για το αρνητικό δευτερόλεπτο
Η νέα πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες είναι το ενδεχόμενο να αφαιρεθεί ένα δευτερόλεπτο από την UTC. Αυτό θα συνέβαινε αν η αστρονομική ώρα ξεπερνούσε την ατομική. Το σύστημα της προσθήκης και αφαίρεσης δευτερολέπτων είναι προβληματικό και οι επιστήμονες προειδοποιούν πως η εισαγωγή ενός αρνητικού δευτερολέπτου θα δημιουργήσει ακόμη περισσότερες δυσκολίες.
Το ερώτημα παραμένει: θα δούμε αρνητικό leap second μέχρι το 2035; Υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί κάτι τέτοιο, όμως, τα δεδομένα μπορεί να αλλάξουν. Η συνεχιζόμενη κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, μπορεί να επιβραδύνει τη γήινη περιστροφή λόγω της ανακατανομής των υδάτων από το λιώσιμο των πάγων. Αν και οι πρόσφατες μετρήσεις δείχνουν επιτάχυνση, η μακροπρόθεσμη τάση παραμένει καθοδική, και οι ειδικοί εκτιμούν ότι το φαινόμενο μπορεί να διαρκέσει για δεκαετίες, αλλά κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει με βεβαιότητα.
